HbA1c Nedir?
Hemoglobin HbA1C nedir bu test bir yandan şeker hastalarına uygulanan tedavi yönteminin hastayı iyileştirip iyileştirmediği diğer taraftan ise şeker hastalığı tanısı koymak için kullanılan bir kan tahlilidir.
Test Amerikan Diyabet Birliği tarafından şeker hastalığı şüphesi halinde, şeker hastalığının kontrol altına aldığı dönemde ve 6 aylık periyotlarda uygulanmasını önermektedir.
Hemoglobin A1C testi yeni bir diyabet testi olup İngiltere dışındaki diğer Avrupa ülkelerinde 2003 yılından sonra uygulanmaya başlanmıştır.
Kanda glikoz seviyeleri yüksek olduğunda glikoz molekülleri, kırmızı kan hücrelerinde hemoglobine bağlanır. Kan içerisinde hiperglisemi oluşur ve glikatlaşmış hemoglobin o kadar yükselir. A1c testi ile de bu oranın ölçümü hedeflenir.
Alyuvarların ortalama ömrü ortalama 4 ay olduğu için test 90 gün ile sınırlı olup,testte 3 aylık ortalamanın belirlenmesi esastır.
Test sonuçlarına kan kaybı, ameliyat sonrası, kronik olan böbrek ve karaciger hastalığının bulunması durumunda güvenilmez.
HbA1c yüksekliği, insülin hormonunun dengesiz bir şekilde salgılanması ve bireyin kanındaki glikoz miktarının olması gerekenden çok fazla düşmesi veya çok fazla yükselmesi ile oluşan bireyi oldukça rahatsız ederek hayati tehlikeye sokan bir hastalık türüdür. Şeker hastalığı tıp dilinde diyabetes mellitus olarak da adlandırılır. Diyabet hastalığının tedavisi ve hastalık süreci çok uzun ve zor anları kapsar. HbA1c nedir ve ne için yapılır dediğimizde Şeker hastalığında yara bakımı, ilaç kullanımı ve şeker dengesinin ölçümlenmesinde kullanılan en iyi rasyonel sonuçları gösteren uzun süreli bir test olarak tanımlanabilir.
HbA1c Testi Nasıl Uygulanır?
HbA1c testi bir kan testidir ve test hem damardan hem de parmaktan alınan kan alınmak suretiyle gerçekleştirilebilir.
HbA1c testinden önce aç kalmak yada tok olmak gerekmez testin niteliği gereği son zamanlarda alınan besinler test sonucunu etkilemeyecektir.
HbA1c Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?
Aşağıda eklediğim tabloya göre eger test sonucu %7 çıkması Ortalama (3 Aylık) Kan Glükoz değerinin 170 civarında seyrettiği anlamına gelmektedir.

Özetle;
1. Normal (diyabet yok):% 5.7'den az
2. Diyabet öncesi:% 5.7 -% 6.4
3. Diyabet:% 6.5 veya üstü
Test sonuçları bakımından diğer bir önemli husus ise böbrek hastalıkları, kansızlık ve talesimi gibi hastalıkları olanlarda testin sonucunun güvenilir olmayacağıdır.
Şeker hastalığınız varsa, doktorunuz sizin için doğru aralığı tartışacaktır. Birçok kişi için, hedef seviyeyi% 7'nin altında tutmak yeterli olmaktadır. Ancak belirtmek gerekir ki farklı ülkelerde ve farklı laboratuvarlarda hba1c testi için farklı normal değerler belirtilebilmektedir.
Hemoglabin HbA1c Testi Normal Değeri
Amerikan Diyabet Derneği HbA 1c değerinin 53 mmol / mol'den (7.0 DCCT%) düşük olmasını önermek ile birlikte, Uluslararası Diyabet Federasyonu ve Amerikan Endokrinoloji Koleji, 48 mmol / mol'den (6,5 DCCT) HbA 1c değerlerini önermektedir.
HbA1c Yüksekliği Nedir
Test sonucunun (6,5 DCCT%) ve üzeri olması durumunda kişiye daha önce şeker hastalığı tanısı konulmadı ise diğer etkenlerde birlikte değerlendirilerek test sonucu hastaya şeker hastalığı(diyabet) tanısı konulabilir.
HbA1c yüksekliğine genel olarak nedenleri genetik faktörler, obezite, stresli yaşam biçimi, hareketsiz yaşam, var olan diğer metabolik hastalıklar, aile öyküsü, genetik yatkınlık sayılabilir. Diyabet tıp dünyasında hala çözülebilmiş bir hastalık değildir. Tedavisine yönelik araştırmalar günümüzde de devam etmektedir. Diyabetin risk faktörleri genetik yatkınlık, cinsiyet, yaş, ırk, kilodur. Bu faktörler erkek kadın olmak üzere iki grupta ayrı ayrı incelenebilir. Şeker hastalığının risk faktörleri gün geçtikçe çeşitlenir ve gruplar da artar. Bay ve bayan gruplarına artık çocuk şeker hastaları da maalesef eklenmiştir. Çocuk diyabet ile ilgili yeni araştırmalar önümüze sunulsa da tedavi ve belirtileri hakkında net ve söylenebilir somut bir durum maalesef yoktur. Çocuklar yetişkinlere göre diyabete daha hızlı ve sık yakalanırlar. Diyabet belirtileri çocuklarda küçük yaşta daha fazla görülür ve bu nedenle de artık hba1c nedir, sorusunun cevabına dahil olmuşlardır.
Eğer daha önce hastaya diyabet teşhisi konuldu ise hastaya uygulanan tedavilerin etkin olmadığı ya da hastanın gerekli dikkati göstermediği veya tedavide kullanılan ilaçları aksattığı anlamına gelir.
HbA1c de ki kalıcı yükselmeler
1. Kroner kalp hastalığı,
2. İnme,
3. Kalp krizi,
4. Böbrek yetmezliği,
5. Körlük,
6. Sertleşme Sorunu,
7. Yara iyileşmesinin yavaşlaması sonucu ameliyat sonrası komplikasyon
HbA1c Yüksekliği Tedavisi
Test Sonuçları ve diğer etkenler değerlendirilerek çoğu zaman hastaya ilaç yada perhiz önerilir.
HbA1c Yüksekliği belirtilerinden kısaca bahsetmek gerekirse; ağız kuruluğu, aşırı susama hissi, sık idrara çıkma, ayakların altının yanması, şekerli yiyeceklere eğilim, aşırı terlemedir. Şeker hastalığı öncelik olarak yükselen veya düşen şekerin belirtilerine göre tedavi edilir. Tedavi hemen sonuçlanmadığı gibi geçici bir tedavi de değildir. Tedaviye bireyin durumuna göre önce hap ile başlanır. Tedavide hap yetersiz geliyor ise iğne ile destek tedavisi sağlanır ve bireyin şekeri dengede tutulmaya çalışılır. İlaç desteğinin yanı sıra birey beslenmesine çok fazla özen göstermelidir.
Eğer HbA1c Yüksekliğinde müzdarip iseniz aşağıdaki hususlara dikkat etmeniz gerekmektedir.
1. Yaşınıza ve fiziki kabiliyetinize göre spor yapmalısınız
2. Fazla kilolarınızdan mutlaka kurtulmanız gerekmektedir. Bu bakımdan doktorun tavsiye ettiği diyeti sıkı sıkıya uygulamalısınız
3. Sadece kilo vermeniz bile şekerinizi yüksek oranda düşürecektir.
4. Basit Şeker kullanımını sonlandırmalısınız.
5. Eğer doktorunuz tarafından ilaç verildiği ise ilaçları düzenli kullanmalısınız.
Yukarıdaki hususlara dikkat edilmesi durumunda kanınızda ki şeker oranı düşecektir.
Yine araştırmalar göstermiştir ki. Egzersiz programlarının ortalama etkisi, 9 mmol / mol'lük (0.8 puanlık) glikozlanmış hemoglobinin azaltılması olup , uzun vadeli diyet ve ilaç veya insülin terapisine benzer bir sonuçtur (ki bu 6.5-9.0'luk bir azalmaya neden olur Mmol / mol (yani 0.6-0.8 puan)
HbA1c Düşüklüğü
HbA1c düşük olması durumu glikoz-6 fosfat dehidrasyonu eksikliği, orak hücre hastalığı ya da alyuvar ortalama yaşam süresinin kısalığından kaynaklanabilmektedir.
Genelde yetersiz beslenme durumunda kanda olması gereken orandan çok daha düşük miktarda glikoz bulunması anlamına gelen hipoglisemi yada bağışıklık sisteminin çökmesi durumunda ortaya çıkan ve alyuvarların 120 günlük yaşam süresinden daha önce kaybına sebep olan Hemolitik Anemi durumunda test sonuçları %3.0 ın altında çıkabilmektedir. Bu oranın altı HbA1c Düşüklüğü olarak ifade edilmektedir.
Son Olarak
Şeker hastalarının düzenli olarak şeker takibi yapmaları için evde basitçe kullanabileceğiniz şeker ölçüm cihazları edinmenizi tavsiye ederiz. SGK tarafından bu ölçüm cihazları ücretsiz olarak verilmektedir.
HbA1c nedir ? Yüksekliği ve düşüklüğüne ilişkin makalemizi okuduğunuza göre en azından şeker hastalığı şüphesi içindesinizdir yada doktor tarafından bu teste yönlendirilmişinizdir. Bu bakımdan aşağıda listelediğimiz şeker hastalığı ile ilgili makalelerimize göz atmanızı tavsiye ederiz.
HbA1c Nedir? makalemizi beğendiyseniz size daha fazla yardımcı olabiliriz.Aşağıda önerdiğimiz diğer makalelerimize göz atabilir, aşağıdaki form aracılığı ile soru sorabilir yada bu konuda sorulmuş diğer soru ve cevaplara bakabilirsiniz.Merak ettiğiniz diğer konular için arama kutusunu kullanabilirsiniz?
Detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.